Sáng 28/8, Hội thảo quốc gia với chủ đề “Đối thoại hòa bình: Giải pháp kế toán và tài chính xanh cho doanh nghiệp trong thế giới cạnh tranh” do Hiệp hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam (VAA) tổ chức nhằm đồng hành cùng doanh nghiệp và những người hoạt động trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán trên lộ trình minh bạch để phát triển bền vững.
GS.TS Đoàn Xuân Tiên – Chủ tịch Liên đoàn kế toán Đông Nam Á (AFA), Chủ tịch VAA chủ trì Hội thảo tiền Hội nghị AFA lần thứ 24 (24th AFA), sẽ diễn ra tại Hà Nội từ ngày 30 đến 31 tháng 10 năm 2025.
Thông điệp về tài chính xanh rất rõ ràng trong bài phát biểu khai mạc Hội thảo của GS.TS Đoàn Xuân Tiên – Chủ tịch Liên đoàn kế toán Đông Nam Á (AFA), chủ tịch VAA: “Chúng ta đang sống trong một thời đại mà vấn đề bền vững và bảo vệ môi trường ngày càng trở nên cấp bách. Doanh nghiệp không chỉ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh mà còn phải thực hiện trách nhiệm xã hội và môi trường. Việc áp dụng các phương pháp kế toán xanh và tài chính xanh không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà còn góp phần bảo vệ hành tinh của chúng ta.
Do đó, Hội thảo được VAA tổ chức với những mục tiêu và ý nghĩa sâu sắc:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức: về tầm quan trọng của kế toán và tài chính xanh trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp và xã hội. Điều này không chỉ liên quan đến lợi ích kinh tế mà còn đến trách nhiệm môi trường và xã hội.
Thứ hai, chia sẻ kiến thức: Hội thảo sẽ là nơi quy tụ những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực kế toán, tài chính và phát triển bền vững. Qua các tham luận và tọa đàm, chúng ta sẽ cùng nhau chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và những mô hình thành công từ thực tiễn.
Thứ 3 là tạo ra các giải pháp thiết thực: Một trong những mục đích quan trọng nhất của hội thảo là tìm kiếm những giải pháp cụ thể và khả thi cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc áp dụng kế toán và tài chính xanh. Chúng ta sẽ thảo luận về các chính sách hỗ trợ, những công cụ tài chính hiệu quả, và các tiêu chí đánh giá để doanh nghiệp có thể thực hiện chuyển đổi một cách hiệu quả.
Đặc biệt thúc đẩy hợp tác: Hội thảo cũng nhằm thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên liên quan, bao gồm cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức đào tạo và các hiệp hội. Sự hợp tác này sẽ giúp chúng ta xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh bền vững”.
Trong chương trình hội thảo, các diễn giả hàng đầu chia sẻ những xu hướng mới trong kế toán xanh, chính sách tài chính xanh và mô hình kinh doanh bền vững. Những thảo luận đã thu hút sự quan tâm của các đại biểu bởi từ đây cộng đồng sẽ cùng nhau mở ra những hướng đi mới, giúp doanh nghiệp Việt Nam không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.
Hai Phiên tọa đàm Kế toán – Tài chính xanh: Định hướng & giải pháp thích ứng & Mô hình kinh doanh bền vững – Giải pháp từ thực tiễn.
Theo TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng ngân hàng BIDV, thành viên hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia, có 5 lý do cần tăng trưởng xanh: Có mối quan hệ tương quan chặt chẽ giữa môi trường và sức khỏe (nhất là bối cảnh dịch bệnh gia tăng….); theo WB, Việt Nam thuộc 5 quốc gia chịu ảnh hưởng lớn bởi biến đổi khí hậu và thay đổi hệ sinh thái sinh học (tổn thất có thể lên đến 11% GDP vào năm 2100); hiệu quả kinh tế – xã hội cao hơn nhiều: cứ 1 triệu USD đầu tư vào năng lượng tái tạo giúp tăng thêm ít nhất 5 việc làm (so với đầu tư năng lượng hóa thạch); tăng năng lực cạnh tranh, hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài; tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế và doanh nghiệp (theo Báo cáo tháng 5/2022 của ADB).
“Và cũng có 5 lĩnh vực ưu tiên là công nghiệp xanh, sạch và ứng dụng công nghệ cao; phát triển đô thị và phương thức vận tải bền vững (đô thị chiếm 78% tiêu thụ năng lượng và 60% khí phát thải nhà kính toàn cầu, theo UB Habitat); chuyển đổi năng lượng sạch; áp dụng các mô hình kinh tế tuần hoàn (hiện tại, 62% khí thải nhà kính (GHG) là từ sản xuất, 38% từ phân phối và tiêu dùng;nhưng cấu trúc này đang thay đổi); gìn giữ đại dương sạch và hiệu quả (Việt Nam có 28 tỉnh, TP có kinh tế biển…). Lĩnh vực khác như xây dựng, công nghiệp”, TS. Cấn Văn Lực nhận định.
Trong bài tham luận, ông Nguyễn Việt Long – Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam nhấn mạnh việc giám sát sẽ giúp doanh nghiệp xác định kế hoạch hành động và các sáng kiến cải tiến có đạt được các mục tiêu đã thiết lập hay không.
Phương pháp tiếp cận theo dõi tiến độ của kế hoạch hành động ESG: Xác định các chỉ số phù hợp – thước đo định lượng hoặc định tính về tiến độ thực hiện các mục tiêu đã đề ra; thu thập dữ liệu ESG liên quan và có ý nghĩa để giám sát tiến độ Xác định (hoặc định lượng) các vấn đề có thể xảy ra; dựa vào tiến độ hiện tại, thực hiện điều chỉnh kế hoạch hành động để giải quyết các vấn đề phát sinh.
Lưu ý rằng, dữ liệu đáng tin cậy rất quan trọng để chứng minh các tuyên bố về phát triển bền vững và giúp xác định (hoặc định lượng) bất kỳ vấn đề nào có thể xảy ra. Dữ liệu cho việc đánh giá hiệu quả có thể được thu thập thông qua quan sát trực quan, đo lường và thử nghiệm, bảng câu hỏi, khảo sát, phỏng vấn với nhân viên và các bên liên quan bên ngoài và rà soát tài liệu.
“Việc công bố thông tin minh bạch và thường xuyên là điều cần thiết để xây dựng lòng tin của các bên liên quan đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Thực hiện báo cáo và truyền thông về các mục tiêu và thành tựu đạt được của doanh nghiệp về kế hoạch hành động ESG có thể gia tăng các giá trị quan trọng cho các bên liên quan, đặc biệt với các bên cung cấp tài chính.
Cách để báo cáo tiến trình và các thành tựu ESG là hiện thực hóa kế hoạch hành động ESG của doanh nghiệp; liệt kê các mục tiêu và thành tựu đạt được tương ứng; giải trình nếu không đạt được các mục tiêu này, và công khai cách đạt được chúng trong tương lai; xác định các bên liên quan cả trong nội bộ và bên ngoài cần tiếp cận thông tin này; công bố các nỗ lực và/hoặc hiệu quả triển khai công tác ESG thông qua trang web của doanh nghiệp, xuất bản báo cáo phát triển bền vững hoặc sử dụng nền tảng số về công bố về phát triển bền vững”, đại diện Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam nhấn mạnh.
Thiết lập diễn đàn chuyên môn: Kết nối lãnh đạo cơ quan quản lý nhà nước, các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia trong và ngoài nước, cùng giới học giả và cộng đồng doanh nghiệp sẽ đối thoại về các vấn đề cụ thể, trao đổi kinh nghiệm, và thảo luận về các giải pháp đổi mới trong lĩnh vực kế toán và tài chính xanh.
Tổng hợp sáng kiến: Đưa ra các khuyến nghị chính sách để chuẩn bị cho Diễn đàn Hội nghị chuyên môn 24th AFA tại Hà Nội.
Trong lộ trình tìm giải pháp, cần đánh giá những khó khăn thực tế tìm hiểu bài học từ quốc tế. Ông Nguyễn Đức Nghĩa, Giám đốc chuyên môn Viện Kế toán công chứng Anh và xứ Wales cho rằng:”Thu thập dữ liệu ESG được xem là một trong những thách thức lớn nhất và mang tính kỹ thuật cao. Dữ liệu ESG, đặc biệt là các chỉ số về môi trường (như phát thải khí nhà kính Scope 3) và xã hội (như tác động đến cộng đồng), thường rất khó định lượng và nằm rải rác ở nhiều phòng ban khác nhau (như nhân sự, sản xuất, môi trường, mua hàng…). Việc tích hợp các dòng dữ liệu phi tài chính này vào hệ thống kế toán tài chính truyền thống là một thách thức lớn cả về mặt kỹ thuật lẫn quy trình. Nó đòi hỏi phải thiết kế lại hệ thống tài khoản, xây dựng các quy trình thu thập dữ liệu và hệ thống kiểm soát nội bộ mới. Để hỗ trợ quá trình này và năng cao chất lượng trình bày thông tin trên báo cáo tài chính, IASB đã công bố các tài liệu giáo dục và các ví dụ minh họa về tác động của các vấn đề liên quan đến môi trường tới báo cáo tài chính được lập theo IFRS.
Chất lượng và độ tin cậy của dữ liệu cũng là một thách thức lớn. Việc thiếu các tiêu chuẩn trong phương pháp đo lường và thu thập dẫn đến việc dữ liệu không nhất quán và khó so sánh được. Để giải quyết vấn đề này, việc có một bên thứ ba độc lập thực hiện kiểm toán hoặc xác minh báo cáo ESG là cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, tại Việt Nam, mức độ áp dụng thực hành này còn rất thấp. Điều này làm giảm sút nghiêm trọng độ tin cậy của báo cáo ESG trong mắt các nhà đầu tư và các bên liên quan”.
Theo ông Nghĩa, sự ra đời của IFRS S1 và IFRS S2 vào tháng 6 năm 2023 là một cột mốc quan trọng, nhằm tạo ra một đường cơ sở toàn cầu cho các công bố thông tin tài chính liên quan đến tính bền vững, giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
Lan tỏa thông điệp phát triển bền vững: Thúc đẩy kết nối khu vực ASEAN và quốc tế, khẳng định vai trò tích cực của Việt Nam trong tiến trình hội nhập khu vực và mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu. Đồng thời nâng cao nhận thức trong cộng đồng doanh nghiệp và ngành nghề trong nước, giúp cộng đồng doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững bằng lộ trình minh bạch tài chính.
Các Diễn giả trình bày các bài tham luận: Các chuyên gia sẽ chia sẻ những kiến thức và xu hướng mới trong lĩnh vực kế toán và tài chính xanh: Kế toán xanh & báo cáo ESG – Xu thế quốc tế, Tài chính xanh – Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam; Mô hình kinh doanh bền vững – Định hướng tương lai
Minh Tuấn
